Stichting Natuur- en MilieuPlatform Ermelo

www.nmpermelo.nl
 

 

 

 

 NS-station en omgeving

 

 

De spoorlijn Utrecht-Zwolle werd in 1863 aangelegd. De toenmalige gemeente Ermelo (Nunspeet-Ermelo-Elspeet) kreeg één station dat in Nunspeet verrees. De spoorlijn liep over het terrein van het landgoed Veldwijk van M.J. Chevallier. In 1883 kreeg hij voor het bedrag van ƒ10.000,-- een station gerealiseerd. Tevens eiste hij van de gemeente een verharde weg van dit gebied naar de oude kern bij de Oude Kerk, naar de belangrijke verbindingsweg, toen de Zuiderzeestraatweg geheten, tussen Putten en Harderwijk (Amersfoort-Zwolle). De Stationsstraat is mede daardoor uitgegroeid tot het huidige winkelcentrum. De bouw van het postkantoor omstreeks 1923 aan de Stationsstraat, in het midden tussen beide kernen, heeft aan dit proces bijgedragen.

Het eerste stationnetje uit 1883 is in 1897 vervangen door het huidige station. Het is een zogeheten eilandstation, vanwege de ligging tussen twee sporen. Sinds 1996 is het een gemeentelijk monument, een karakteristiek voorbeeld van een dorpsstation. Het heeft een fraaie baksteendetaillering en de kap wordt gedragen door gietijzeren zuiltjes. Het oorspronkelijke haltegebouw uit 1883 was identiek aan dat van Hulshorst. Nadat het als dusdanig niet meer nodig was kreeg het de functie van goederenloods, de stationschef woonde diverse jaren op de bovenverdieping. Het gebouw werd rond 1964 afgebroken.

Dat het station er op aandringen van Chevallier is gekomen alvorens er sprake was van een te vestigen ziekenhuis, is van groot belang geweest voor Ermelo, omdat er nogal wat gezondheids- en maatschappelijke instellingen in Ermelo gehuisvest zijn:

- Veldwijk (1885) (nu GGz Centraal)

- ’s Heeren Loo-Lozenoord (1891) (nu ’s Heeren Loo Midden-Nederland )

- Groot-Emaus (1907) (nu ’s Heeren Loo Kwadrant regio Emaus)

- Sonneheerdt (1921) (nu Bartiméus).

Ook de kazernes en vroeger het ziekenhuis Salem zijn van invloed geweest op de ontwikkeling van het dorp Ermelo.

De elektrificatie van de lijn was in 1952. Op 5 oktober 1952 werd de naam van het station ‘Ermelo-Veldwijk’ gewijzigd in ‘Ermelo’.

In 1976 werden in verband met de automatisering van het baanvak Amersfoort-Zwolle de handbediende afsluitbomen vervangen door zogenaamde ahob’s, automatische halve spoorwegbomen.

Sinds 4 oktober 2004 is wegens bezuinigingen het stationsgebouw gesloten. Medewerkers van Bartiméus geven informatie en verlenen service in het gebouw.

Dokter van Dalelaan

De weg die tussen het plein en het station doorloopt heet de Dokter van Dalelaan. Johan Hendrik Abraham van Dale werd geboren te Sluis (Zeeuws-Vlaanderen) op 13 september 1865 als zoon van Johan Hendrik van Dale en Maria Moens. Zijn vader was hoofdonderwijzer en archivaris en legde de grondslag voor het bekende, naar hem genoemde Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (De Dikke Van Dale). De jonge Van Dale studeerde geneeskunde in Amsterdam. Dokter Van Dale was van 1890 tot 1924 geneesheer-directeur van Veldwijk, het psychiatrisch ziekenhuis waarvan het terrein zich aan de overkant van het spoor bevindt, achter het NS-station.

 

Stationsplein

Op het in 2003 gereconstrueerde plein voor het station staat een fraaie bruine of rode beuk (Fagus sylvatica 'Atropurpurea’). Deze beuk is hier op 4 mei 1946 door een aantal schoolkinderen geplant als ‘Bevrijdingsboom’. In 1996 is er een plaquette geplaatst bij de boom.

Naast de ‘Bevrijdingsboom’ staat het kunstwerk ‘Schaalgeboorte’. Dit kunstwerk werd in 1978 geplaatst in de patio van het Ermelose gemeentehuis. Kunstenaar Johan Venus maakte het voor de gemeente Ermelo. Schaalgeboorte bestaat uit een kristalmarmeren ei met een vogel erop die met zijn vleugels het ei omklemt. In 2009 kreeg het een plaatsje op het Stationsplein in de buurt van de bevrijdingsboom.

De kunstenaar Johan Venus omschrijft het kunstwerk als volgt:

"De originele naam van het beeld is Moeder Aarde als een ode aan de schepping, omdat zij als ‘moeder’ zoveel te geven heeft. Hebben we in ons beeld van de schepping de realiteit van onze beperkingen onderschat en onze eigen mogelijkheden overschat zodat we meer gebruiken/consumeren aan voedingsstoffen, brandstoffen en leefruimte dan goed is voor de lange termijn? Ondanks voorspellingen die hierover gedaan zijn hebben wij dat misschien niet in de hand.

De complexiteit van klimaatverandering, ons welzijn en een gelijke verdeling van lasten en lusten lijkt onze dramatiek te zijn. We zijn mogelijk niet goed in staat om gezamenlijk grote gewenste of ongewenste veranderingen effectief te beïnvloeden. De individuele mens lijkt meer in staat een antwoord te hebben op de opkomst van het Dikke-Ik-Tijdperk.

Door authentiek te zijn en sociaal bewust te leven bevrucht je de wereld om je heen.

Het vraagt bezieling om dat na te streven en ik heb die bezieling in dit beeld proberen weer te geven".

 

 

 

Voor meer informatie:

http://www.bartimeus.nl/werken/station_ermelo

http://www.stationsweb.nl/station.asp?station=ermelo

 

 


index info EF-route

volgende