|
De spoorlijn Utrecht-Zwolle
werd in 1863 aangelegd. De toenmalige gemeente Ermelo (Nunspeet-Ermelo-Elspeet)
kreeg één station dat in Nunspeet verrees. De spoorlijn liep
over het terrein van het landgoed Veldwijk van M.J. Chevallier. In
1883 kreeg hij voor het bedrag van ƒ10.000,-- een station
gerealiseerd. Tevens eiste hij van de gemeente een verharde weg
van dit gebied naar de oude kern bij de Oude Kerk, naar de
belangrijke verbindingsweg, toen de Zuiderzeestraatweg geheten,
tussen Putten en Harderwijk (Amersfoort-Zwolle). De Stationsstraat is mede daardoor uitgegroeid tot het huidige
winkelcentrum. De bouw van het postkantoor omstreeks 1923 aan de
Stationsstraat, in het midden tussen beide kernen, heeft aan dit
proces bijgedragen.
Het eerste stationnetje uit 1883 is in 1897 vervangen
door het huidige station. Het is een zogeheten eilandstation,
vanwege de ligging tussen twee sporen. Sinds 1996 is het een
gemeentelijk monument, een karakteristiek voorbeeld van een
dorpsstation. Het heeft een fraaie baksteendetaillering en de kap
wordt gedragen door gietijzeren zuiltjes. Het oorspronkelijke
haltegebouw uit 1883 was identiek aan dat van Hulshorst. Nadat het
als dusdanig niet meer nodig was kreeg het de functie van
goederenloods, de stationschef woonde diverse jaren op de
bovenverdieping. Het gebouw werd rond 1964 afgebroken.
|
|
Dat het station er op aandringen van Chevallier is
gekomen alvorens er sprake was van een te vestigen ziekenhuis, is
van groot belang geweest voor Ermelo, omdat er nogal wat
gezondheids- en maatschappelijke instellingen in Ermelo gehuisvest
zijn:
- Veldwijk (1885) (nu GGz Centraal)
- ’s Heeren Loo-Lozenoord (1891) (nu ’s Heeren
Loo Midden-Nederland )
- Groot-Emaus (1907) (nu ’s Heeren Loo Kwadrant
regio Emaus)
- Sonneheerdt (1921) (nu Bartiméus).
Ook de kazernes en vroeger het ziekenhuis Salem zijn
van invloed geweest op de ontwikkeling van het dorp Ermelo.
De elektrificatie van de lijn was in 1952. Op 5
oktober 1952 werd de naam van het station ‘Ermelo-Veldwijk’
gewijzigd in ‘Ermelo’.
In 1976 werden in verband met de automatisering van
het baanvak Amersfoort-Zwolle de handbediende afsluitbomen
vervangen door zogenaamde ahob’s, automatische halve
spoorwegbomen.
Sinds 4 oktober 2004 is wegens bezuinigingen het
stationsgebouw gesloten. Medewerkers van Bartiméus geven
informatie en verlenen service in het gebouw.
|
Dokter van Dalelaan
De weg die tussen het plein en het station doorloopt
heet de Dokter van Dalelaan. Johan Hendrik Abraham van Dale werd
geboren te Sluis (Zeeuws-Vlaanderen) op 13 september 1865 als zoon
van Johan Hendrik van Dale en Maria Moens. Zijn vader was
hoofdonderwijzer en archivaris en legde de grondslag voor het
bekende, naar hem genoemde Groot Woordenboek der Nederlandse Taal
(De Dikke Van Dale). De jonge Van Dale studeerde geneeskunde in
Amsterdam. Dokter Van Dale was van 1890 tot 1924
geneesheer-directeur van Veldwijk, het psychiatrisch ziekenhuis
waarvan het terrein zich aan de overkant van het spoor bevindt,
achter het NS-station.
|
|
Stationsplein
Op het in 2003 gereconstrueerde plein voor het
station staat een fraaie bruine of rode beuk (Fagus sylvatica 'Atropurpurea’).
Deze beuk is hier op 4 mei 1946 door een aantal schoolkinderen
geplant als ‘Bevrijdingsboom’. In 1996 is er een plaquette
geplaatst bij de boom.
Naast de ‘Bevrijdingsboom’ staat het kunstwerk
‘Schaalgeboorte’. Dit kunstwerk werd in 1978 geplaatst in de
patio van het Ermelose gemeentehuis. Kunstenaar Johan Venus maakte
het voor de gemeente Ermelo. Schaalgeboorte bestaat uit een
kristalmarmeren ei met een vogel erop die met zijn vleugels het ei
omklemt. In 2009 kreeg het een plaatsje op het Stationsplein in de
buurt van de bevrijdingsboom.
De kunstenaar Johan Venus omschrijft het kunstwerk
als volgt:
"De originele naam van het beeld is Moeder Aarde
als een ode aan de schepping, omdat zij als ‘moeder’ zoveel te
geven heeft. Hebben we in ons beeld van de schepping de realiteit
van onze beperkingen onderschat en onze eigen mogelijkheden
overschat zodat we meer gebruiken/consumeren aan voedingsstoffen,
brandstoffen en leefruimte dan goed is voor de lange termijn?
Ondanks voorspellingen die hierover gedaan zijn hebben wij dat
misschien niet in de hand.
De complexiteit van klimaatverandering, ons welzijn
en een gelijke verdeling van lasten en lusten lijkt onze dramatiek
te zijn. We zijn mogelijk niet goed in staat om gezamenlijk grote
gewenste of ongewenste veranderingen effectief te beïnvloeden. De
individuele mens lijkt meer in staat een antwoord te hebben op de
opkomst van het Dikke-Ik-Tijdperk.
Door authentiek te zijn en sociaal bewust te leven
bevrucht je de wereld om je heen.
Het vraagt bezieling om dat na te streven en ik heb
die bezieling in dit beeld proberen weer te geven".
