Het gebied rond de vijver nabij het Heerenhuus op 's Heeren Loo is het oudste van de instelling. In de vijver groeien grote waterlelies. Ook de gele plomp ontbreekt niet. In het voorjaar broeden er veel eenden in de omgeving van de vijver. Aan de overzijde van de vijver ziet u oude groepen Rododendron. Deze groepen zijn zeker 100 jaar oud en worden af en toe geheel teruggesnoeid. Ze zijn op hun mooist, wanneer ze in mei / juni in bloei staan.

Vanaf de stenen brug is rechts de overloop in de vijver te zien. Deze zorgt ervoor dat het water op peil blijft. In de vijver zitten drie natuurlijke sprengen, welke er ook voor zorgen dat er voldoende water in de vijver staat. Deze sprengen bemoeilijken het leegpompen van de vijver bij een schoonmaakbeurt.

De vijver is een onderdeel van de oude kloostergracht. De gracht wordt gevoed door diverse kwelwaterbronnen.

Kort na 1735 heeft de Harderwijkse familie De Meester het oude kloosterterrein gekocht en dit gedeeltelijk herschapen in een landgoed. De gracht werd voor een deel verbreed tot een vijver. Waarschijnlijk is met het vrijkomende zand de erachter gelegen heuvel aangelegd.

De werkzaamheden leidden tot een verrassende vondst. De werklieden troffen in de grond een met een gouden kruis versierde kist aan. Deze bleek een huisaltaar of retabel te bevatten. De kloosterlingen hadden dit altaar waarschijnlijk in de tijd van de Beeldenstorm uit voorzorg verborgen. Het altaar was wonderlijk goed bewaard gebleven. Het bestond voor een groot deel uit eikenhout en deels uit albast (een zachte gipssoort). Men meent dat het stuk in het midden van de 16e eeuw in Mechelen moet zijn gemaakt. De familie De Meester heeft het altaar ruim een eeuw op ’s Heeren Loo bewaard en daar aan belangstellenden getoond. Het is nog steeds het eigendom van deze familie, maar bevindt zich al lange tijd in bruikleen van het Rijksmuseum.

Boven dit korte stukje gracht stond vroeger een soort theekoepel. Het werd het beeldenhuisje genoemd omdat naast de toegangsdeuren twee beelden in een nis stonden. Het gebouwtje werd in de jaren vijftig gesloopt. Het werd vaak in verband gebracht met het klooster St. Jansdal. Waarschijnlijk dateerde het echter uit de 18e eeuw.

Toen het goed ’s Heeren Loo in 1853 in bezit kwam van baron mr. P.C. Nahuys werd het ingericht als een landgoed met een buitenverblijf. In 1875-1876 werd het huidige landhuis, schuin voor het poortgebouw, gebouwd en in 1881 weer vergroot. Het opvallende van dit strak symmetrisch gebouwd pand is het ontbreken van een dakopbouw. Ook de indeling van de voorgevel is karakteristiek. Zeer brede pilasters met verdiept gelegen blindnissen over de gehele hoogte.

Het grondgebied werd sterk uitgebreid, van 122 tot 430 hectare.

Op de plek van het huidige Poortgebouw heeft vroeger het kleine middeleeuwse klooster St. Jansdal gestaan. Al in 1307 had de Johanniterorde hier een klein klooster. Bij deze orde werd dit een commanderij genoemd. In 1403 werd het klooster gereorganiseerd en werden er bezittingen aan toegevoegd waardoor het aan belang won. In later tijd werd de Johanniterorde ook wel de Malthezerorde genoemd. In het wapen van de gemeente Ermelo is het Malthezer Kruis opgenomen, een achtpuntig kruis dat verwijst naar de acht zaligsprekingen uit de Bijbel. Rond 1580 werd het klooster verlaten en werden de gebouwen gesloopt. Het poortgebouw is nog het enige restant dat aan het klooster doet herinneren. In het medaillon, ingemetseld in het gebouw aan de zijde van de gracht is het hoofd van Johannes de Doper zichtbaar. Hij was de schutspatroon van de Johannieters. Johannes de Doper werd, volgens de geschiedenis, onthoofd en zijn hoofd werd op een schaal gelegd.

www.sheerenloo.nl

Fokko Kortlang. Bouwheer in de zorg. Auteur: Henk Beltman. Isdn: 90-70150-70-0. Uitgave RegioBoek. Mmv: ABC Boekhandel Putten.